Salı, Nisan 28, 2015

BÖCÜK


Dev böcek bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında bir Gregor Samsa’ya dönüşmüş olarak buldu…


“Kafka’nın kahramanını böceğe dönüştürmesi çok tehlikeli” başlıklı bir yazı çıktı, hah dedim benim konum.

Ayrıntıya gerek yok, kısa kesiyorum, ona bir cevap verildi, parantez içleri benim olmak üzere şöyle bir bölüm var:

“­Gregor Samsa’nın böceğe dönüşmesi, Samsa’nın sırtından geçinmeye alışmış, böylece kendilerine zahmetsiz bir yaşam kurmuş aile bireylerinin olgunlaşma yolcuğunun başladığı noktadır aynı zamanda. (Kitapta yok böyle bir şey) Anne, baba ve kız kardeş sağlıklı ve çalışabilecek koşullarda olmalarına karşın Samsa evin tüm yükünü çekmektedir. Ancak bu durumu daha fazla taşıyamayacaktır, böylece dönüşümü gerçekleşir, bu sembolik dönüşüm Samsa’nın bir birey olarak eşit, özerk ve bağımlılık ilişkilerinden kurtulmuş bir varoluşa sahip olmaması yüzünden ortaya çıkar. (İşte bu doğru. Böyle bir insan da olabilir, ama böcek olmaz, böcek bu insandan daha karakterlidir.) Samsa’nın sembolik ya da fantastik gerçekçi dönüşümü ve ölümü aile bireylerinin yaşamın yükünü paylaşan, emekleriyle iş üreten, para kazanmanın yollarını bulan bireyimsilere evrilmesini sağlar. (Ama bilinç kazanmazlar, adamın arkasından ağlamazlar bile, bir böceğin arkasından neden ağlansın ama di mi.) Gayet anlamlı bir yolculuk doğrusu…”

“Burada bir böcekleşme, hayvanlaşma değil insan olmaya çağrı var hem de çok güçlü ve çarpıcı bir biçimde.” (Yok böyle bir şey.)

Özeti şu: “Oysa kendini feda etmekten kendi önemini bilmeye, varoluşunu ve özünü inşa etmeye, iradesinin farkına varmaya, kendi için ve kendinde varlık olmaya çağırır modern anlatı.”

Böceğe dönüşmeyle kendini feda etmek hariç diğerlerinin bağlantısını hiçbir şekilde kurulamaz… Kaldık kendini feda etmeye... İnsan kendini bir böcek olarak feda eder mi... Ben etmez diyorum, intihar etmek bile daha gururlu bir şeydir bence, ki ayıp oldu intiharı bu kadar küçümsemek istemezdim…

İki tane belki tanısam seveceğim insanın arasındaki bir tartışma, hayattan uzak, bir dine inandığı için eleştirilen biriyle (bunun için neden eleştirildiği tam belli değil) edebiyat dinine inanan ve bu yüzden henüz eleştirilemeyecek bir diğer kişi arasında… Temel özellikleri aynı, alçakgönüllü gözükmeleri arkasında çok ukalalar. E o zaman adam gibi ukalalık yapılsın: Murat Sohtorik okuyun… Bu konuda ve hayatla ilgili daha doğru bilgilenmek için…

Meraklısına not: Tarafları tanımıyorum, araştırmadım bile…