Çarşamba, Haziran 06, 2007

Olduğundan daha iyi görün, sonra göründüğün gibi ol

“Ben kendi payıma hep insanın neyse o olduğunu ve olduğundan başka türlü gözükmemesi gerektiğini söylemişimdir. Oysa Oliver bana bu konuda hep karşı çıkmış ve insanın kim olduğunu iddia ediyorsa o kişi olduğunu söylemiştir.” (Julian Barnes - Seni sevmiyorum)

"Olmak istediğin gibi görün, olduğun gibi değil! Çünkü her yalan bir yaratış." diye farklı bir açıdan yaklaşmış konuya Cemil Meriç.

Orijinali olan “Olduğun gibi görün göründüğün gibi ol.” yerine “olduğundan daha iyi görün, sonra göründüğün gibi ol.” diye yazmıştım ben de. Bunu da “gelişme” denilebileceğini düşünmüştüm. Tabii olduğundan daha iyi görünmek kendine güveni getirebileceği gibi, ukalalığı da getirebilir, temelsiz bir ukalalığı, nedensiz bir kendini beğenmişliği. O zaman da sadece olduğundan daha iyi görünmeye devam eder insan, göründüğü gibi olmadan. Rol yapar, oynar, miş gibi yapar. Kendisiyle önceden gururlanıp gururlandığı şeyleri gerçekleştirmeyi başaramazsa, onların altında kalırsa kibre dönüşebilir gururu…

Sartre söyle diyor: “İnsanın kendisiyle kibirlenmesi için zeki, güzel ya da güçlü olduğunu sanması gerekmez. İnsan hem aptal olduğuna inanıp hem de kendisiyle kibirlenebilir. Kibir kendi kendini besleyen bir eğilimdir. Fakat kayda değer bir zihinsel inançla desteklenmeyen kibir, alınganlık, çekingenlik, kötülük verir.”

Bu durumda insanın ne yapacağını da Nietzche söylüyor: “Ben yaptım bunu der belleğim. Bunu ben yapmış olamam der gururum ve ayak direr. Sonunda bellek kaybeder.” Schopenheur buradaki gurura kibir denmesi gerektiğini söyleyerek düzeltiyor, haklı olarak…

3 yorum:

coco dedi ki...

allahım ne paradoksal bir konudur bu! ben de çoğu zaman diğerlerinin seni onların görmesini istediğin gibi görebilmelerini sağlamanın mümkün olduğunu düşünmüşümdür, çoğu zaman bunu kendimin başarabildiğine de şahit olmuşumdur. öte yandan birçoklarının, aslında olmadıkları ama diğerlerinin olduklarını zannetmelerini istedikleri gibi görünmeye çalıştıklarını ve bunun inandırıcılığı öldürecek derecede yapmacık göründüğünü görmüşümdür. demek ki başkalarının sana olan algıları manipüle edilebilir fakat doğru yapmak şartıyla. değilse kötü yapılmış makyaj gibi seni rezil edebilir. yani cemil meriç'in cümlesinin geçerli olabilmesi için, görünmeye çalışanın yaratıcı olabilmesi gerekir, yoksa kötü bir kopya olur, olmayan birşeyin kopyası hem de!

Murat Sohtorik dedi ki...

Çok doğru coco, manipule hariç... Ne demek o...
O kadar öğrenme şansım oldu ki, her defasında reddettim:)

Japonca'da "bu böyledir" dediğinde, dilin özelliğinden dolayı, "bana göre böyle bu" anlamına gelirmiş.
Yani, Cemil Meriç hakkında çok haklısın.

coco dedi ki...

manipüle:kişileri ya da olayları istediğin doğrultuda yönlendirebilme.... desek?
Not: evet bu devşirme kelimelerden kurtulmak gerek, meslek hastalığı diyebiliriz.